Via een prachtige oprijlaan, overkoepeld door lindebomen, bereiken we kasteel Schaloen in Oud Valkenburg. Via een tussenbrug komen we tot het eiland waarop kasteel Schaloen is gebouwd. De totale oppervlakte bedraagt circa 22.500 m2. Via een eigen parkeerplaats, over de toegangsbrug bereiken we een aantal bijgebouwen. Één van deze bijgebouwen is het poortgebouw, deze is met grote poorten afgesloten. Aan de linkerzijde is een prachtig economiegebouw, ook wel appartementengebouw genoemd, te zien. Tegenover het poortgebouw zien we het Tiendgebouw, hier zijn hotelkamers en een separate opslagruimte gesitueerd. Er is ook nog een Zwanenhuisje gebouwd dat dienst doet als opslagruimte. Het gehele complex is een Rijksmonumentaal en Provinciaal monument. Kasteel Schaloen staat nog tussen twee andere kastelen te weten kasteel Oost en kasteel Genhoes. Deze drie kastelen staan in een 400 hectare groot natuurgebied. Het is een beschermd natuurgebied. Het kasteel is aan de binnenzijde voor het grootste gedeelte schitterend gerestaureerd. Achter het kasteel langs stroomt het snelste riviertje van Nederland, de Geul. Deze geulbeddingen in het mooie landschap laten het verleden van de meanderende rivier zien. Ook de siertuin rondom het kasteel ziet er prachtig uit, de bruggen en kademuren zijn geheel herbouwd en gerestaureerd. De genoemde bijgebouwen Poortgebouw, Appartementengebouw en Tiendschuur kunnen apart bijgekocht worden
Algemene gegevens
Geschiedenis
Omstreeks het jaar 1200 is kasteel Schaloen gebouwd als verdedigingsburcht in opdracht van de familie van Hulsberg. Van het burchtverleden van Schaloen is helaas weinig bekend. Wel zijn de overblijfselen ervan nog steeds te zien in de gewelven van het huidige kasteel. Schaloen was een bijna vierkant gebouw met op elke hoek twee massieve steunberen en een arkeltoren in de kap. Rondom het dak, dat in een tentvorm binnen de muren stond, was een weergang, waar de soldaten waakten over de veiligheid van de kasteelbewoners en hun gasten. Om de soldaten te beschermen tegen beschietingen van buitenaf was een weergangmuur opgetrokken. Schietgaten in deze muur zorgden er voor dat de soldaten zich van binnenuit konden verweren. De bijgebouwen stonden bij het oorspronkelijke kasteel aan de rechterzijde van het hoofdgebouw. Van daaruit gaf een brug over de moerassige slotgracht toegang tot het ‘eiland’ Schaloen. Als de brug was opgehaald vormde het moeras een uitstekende verdedigingslinie. De muren van het kasteel in zijn eerste vorm zijn ruim twee meter dik en gebouwd van basaltkeien. De deuren waren van tien centimeter dik massief eikenhout. Hierdoor werd de burcht een bijna onneembare vesting. Toch is het kasteel in 1575 door oorlogsgeweld bijna geheel afgebrand. In het jaar 1656 was de herbouw van het kasteel voltooid, wat nog te zien is aan het jaartal dat gevormd wordt door de muurankers in de toen voltooide linkeraanbouw. Van de oorspronkelijke bouw rond 1200 waren alleen de muren en twee arkeltorens over. Omdat de weergangen niet meer zijn herbouwd was er geen sprake meer van een verdedigingsburcht. Het kasteel werd vanaf dat moment dan ook vaak beschreven als de ‘Lusthof” Schaloen. Bij de herbouw in 1656 zijn de bijgebouwen weggelaten. Maar de kasteelheer had personeel, werkruimte en voorraadschuren nodig, dus werden de bijgebouwen aan de linkerkant van het kasteel opgetrokken. In 1701 (ook dit is te zien in de muurankers) verrees een smidse en een werkplaats. In 1718 volgden het prachtige poortgebouw en de huidige toegangsbrug en in 1721 kwamen een tuinmans- en een timmermanswoning gereed en tevens een overdekte stalling voor de rijtuigen.
In 1727 kwam er nog een gebouw bij, de Tiend-schuur. Hier moest door de pachters van de landerijen van Schaloen tiendgeld worden betaald. Eén tiende van de opbrengst van de landerijen moest verplicht worden afgedragen aan de machtige kasteelheer. Een vroege vorm van belasting heffen. Waar vroeger van de armoede moest worden ingeleverd, kunt u thans rijkelijk van uw vakantie genieten. Het tiendgebouw herbergt mooie hotelkamers.
Bewoners
Het hele gebied tot aan Valkenburg, maar ook de landerijen voor en rechts van het kasteel behoorden ooit tot het bezit van Schaloen. Zelfs de burcht Valkenburg, de huidige ruïne, die door zijn ligging hoog boven alles uit zelfs nu nog de machtige uitstraling heeft van weleer, behoorde vanaf 1798 tot 1918 toe aan de familie van Hulsberg. Aan het einde van de 19e eeuw geeft graaf Villers-Masbourg d’Eclaye, door zijn huwelijk lid geworden van de familie van Hulsberg, opdracht aan een architect het kasteel een nieuw aanzicht te geven. In 1894 is de verbouwing voltooid. Het kasteel werd een lust voor het oog en dat is het tot op heden gebleven. Tot 1934 heeft de familie van Hulsberg het kasteel bewoond. In de tweede wereldoorlog bleek Schaloen ook voor de Duitsers aantrekkelijk. Gevolg was wel dat het kasteel totaal leeggeplunderd was en onbewoonbaar achterbleef. In 1968 is het kasteel uit geldgebrek verkocht. Na jaren van verder misbruik en plundering kochten de huidige eigenaren, familie Bot, in 1985 het kasteel met bijbehorende gebouwen.
Bouwjaar: ca. 1200, 1656 (herbouw kasteel), gerestaureerd vanaf 1985
Perceeloppervlakte: 10.000 m2
Inhoud: ca. 2762 m3 (tiendgebouw), ca. 3696 m3 (economiegebouw), ca. 1134 m3 (poortgebouw)
Bijzonderheden: rijksmonument, provinciaal monument
Bestemming: wonen, horeca, vakantieappartementen, hotel
Indeling kasteel
Via een zijdeur van het kasteel is de ontvangsthal bereikbaar. De ontvangsthal is v.v. een ontvangstbalie, meterkast, mindervalide toilet en toiletruimten op de tussenverdieping. De lounge, v.v. natuurstenen schouw, bar en zitruimten. De fresco’s die te zien zijn in de lounge, keuken en eetzaal trekken veel aandacht. Grenzend aan de lounge is de torenkamer, via een glazen vloerplaat is de waterput zichtbaar. Via de lounge komen we in de voormalige keuken van het kasteel, hier bevinden zich nog de originele pomp en pompbak alsook een monumentale ijskast. De vloeren in de lounge, toren, keuken en eetzaal zijn v.v. eiken parket. De vloeren in de hal en de bedrijfskeuken zijn v.v. gebakken tegels. Middels deze voormalige keuken bereikt u het eetgewelf. Ook hier zijn wederom de prachtige fresco’s tegen het mergel gewelf zichtbaar. In deze ruimte zijn ook de sporen van de allereerste trapopgang zichtbaar en mogelijk bij het eerste kasteel gebouwde donjon. Middels het eetgewelf is de bedrijfskeuken die van zeer hoge kwaliteit is en bijzonder compleet is uitgevoerd bereikbaar. Via de nooduitgang in deze bedrijfskeuken is de voordeur van het kasteel toegankelijk.
Begane grond
Via de hardstenen trapopgang bij de voordeur bereiken we de 1e hal op de eerste verdieping, direct zichtbaar zijn de monumentale sierplafonds met prachtige randen en een afgewerkte marmeren mozaïekvloer. Aan de rechterzijde bevinden zich de toegangsdeuren naar de badkamer en het toilet. Middels een andere toegangsdeur van deze hal komen we in de ontvangstkamer, deze ontvangstkamer heeft wederom een schitterend stucplafond met ornamenten en sierlijsten. De wanden zijn v.v. een lambrisering van houtnerf stucwerk en sierlijsten. De wit marmeren schouw is prachtig gerestaureerd. Aan de achterzijde van deze ontvangstkamer is nog een natuurstenen balkon met enorme balkondragers gesitueerd. Middels een toegangsdeur in de ontvangstkamer komen we in de “kerkzaal”, hier is nu een slaapkamer gesitueerd. In deze slaapkamer bevindt zich ook het altaar met de monumentale altaardeuren waarop de ene deur de engel Gabriel staat afgebeeld die Maria de boodschap brengt dat ze Christus zal baren, op de andere deur staat Maria afgebeeld met de geopende bijbel. Grenzend aan deze slaapkamer bevindt zich de badkamer, v.v. bad, douche, bidet, toilet en badkamermeubel. De wanden en de vloer is v.v. marmer, de douche en het bad zijn afgewerkt met gedraaide houten zuilen en goudgestikte gordijnen. Via de 1e hal komen we in de trappenhal, aan de rechterzijde bereiken we de vroegere bibliotheek, hier is nu de privé keuken gesitueerd. Ook hier wederom weer een schitterend stucplafond met ornamenten en sierlijsten. In de privé keuken staat ook een prachtige schouw, gemaakt van roze marmer. De wanden in deze ruimte zijn v.v. een lambrisering gemaakt van stucwerk en sierlijsten. De keuken is van wit kunststof afgewerkt met wit en goudkleurige bies en glasachtig kunststof keukenblad en keukenbar. De keuken is v.v. koelkasten en vrieskasten. Via de trappenhal, aan de linkerzijde bereiken we middels dubbele deuren de ridderzaal, deze zaal is nu in gebruik als woonkamer en heeft naast een dominant aanwezige monumentale schouw een prachtige eiken vloer met visgraat rand en hoek afwerking. De open haard heeft een eikenhouten boezemopbouw met een gobelin als frontafwerking. Rondom de haardplaat is een glazen mozaïek bedekt met bladgoud aangebracht. Tegen de hoofdbalken van het plafond zijn de initialen van de restaurateur (graaf Villers de Masbourg) aangebracht. Het plafond is van stucwerk met ornamenten en sierlijsten. De grote ramen in de voor-, top- en achtergevel geven een enorme lichttoetreding. Direct aansluitend is de torenkamer waar momenteel een kantoorruimte is ingericht. De radiatoren zijn keurig afgewerkt met sierbetimmeringen. De vloeren van de torenkamer, ridderzaal, keuken, ontvangstkamer en de slaapkamer zijn van eikenhout.
1e verdieping
Middels een monumentale eiken trap met lederen traploper bereiken we de overloop op de tweede verdieping. Ook vallen meteen de schitterend bewerkte glaspanelen in de deuren direct op. Op deze verdieping bevinden zich drie slaapvertrekken en een zaalruimte. Slaapkamer 1 is v.v. een marmeren schouw met eikenhouten opbouw en geven deze slaapkamer een chique en mooie uitstraling. De slaapkamer heeft gecombineerd met slaapkamer 2 een eigen badkamer en toilet grenzend aan beide slaapkamers. Slaapkamer 3 is de logeerkamer en heeft een prachtig afgewerkt stucplafond met ornamenten en sierlijsten. In deze slaapkamer is een romantische douche aangebracht, de originele toiletruimte is geresta
